346 Yıllık Yalının Zemini 7 Yılda Onarıldı
İstanbul Boğazı’nda yer alan 346 yıllık Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı, 2018 yılında meydana gelen gemi kazasında ciddi şekilde zarar görmüştü. Vitasprit gemisinin çarpması sonucu yıkılan yalı, 7 yıl boyunca yalnızca deniz tarafındaki zemini onarılabildi. Arkeologlar, Boğaz’daki tarihi yapıların benzer kazalar nedeniyle ciddi risk altında olduğunu vurguluyor.
Gemi Kazası ve Yalının Durumu
Anadolu Hisarı’nda yer alan Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı, 2018 yılında Vitasprit gemisinin çarpması sonucu ön cephesini tamamen kaybetti. Kazanın ardından yalı brandalarla örtüldü ve denize kazıklar çakılarak geçici bir zemin oluşturuldu. Yapının çatısı ve cephesi büyük ölçüde yıkılmış, içindeki tarihi eser mobilyalar da zarar görmüştü.
Havadan çekilen görüntüler, yalının iç odalarının ve güçlendirilmiş duvarlarının hâlâ görünür olduğunu gösterdi. Yalının yapısında köklü bir restorasyon henüz gerçekleştirilemedi.
Tarihi Önemi ve Tazminat
Arkeolog Ömer Faruk Yavaşçay, Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı’nın 1697 yılında Amcazade Hüseyin Paşa tarafından yaptırıldığını ve 1850’li yıllarda Hekimbaşı Salih Efendi’nin satın almasıyla günümüzdeki adını aldığını belirtti. Yalının hâlâ aileye ve torunlarına ait olduğunu ifade eden Yavaşçay, mahkeme kararı ile aileye 203 milyon TL tazminat ödenmesine karar verildiğini açıkladı.
Yavaşçay, “7 yıldır bu durumda olması çok üzücü. Kazık çalışması yapılıp zemini güçlendirildi ama binanın yapısında bir değişiklik yok. Yalının hızlıca restore edilip İstanbul Boğazı’na kazandırılmasını bekliyoruz” dedi.
Boğaz’daki Yalılar ve Güvenlik Tehdidi
İstanbul Boğazı’ndan günde binlerce gemi geçiyor. Arkeolog Yavaşçay, Boğaz’da günümüzde yaklaşık 600 tarihi yalı bulunduğunu ve bunların gemi kazaları gibi tehlikelerle sürekli tehdit altında olduğunu ifade etti.
Yavaşçay, Boğaz güvenliğinin artırılmasının alternatiflerinden birinin Kanal İstanbul Projesi olabileceğini belirterek, “Boğaz’daki gemi yükü kanala aktarılırsa, Boğaz trafiği daha güvenli hale gelecek ve tarihi yapılar korunacak” dedi.
Restorasyon Çalışmaları ve Gelecek
Yalının restorasyon süreci, kazadan bu yana devam ediyor. Ancak 7 yılda yalnızca zeminin onarılması, ciddi bir ilerleme kaydedilmediğini ortaya koyuyor. Yalının ön cephesi ve çatısının onarılması, hem tarihi değeri hem de Boğaz’ın kültürel mirası açısından büyük önem taşıyor.
Yetkililer ve arkeologlar, benzer tarihi yapıların korunması ve Boğaz güvenliğinin artırılması için kapsamlı önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Yapılacak restorasyonun, hem yalı sahiplerinin haklarını koruması hem de İstanbul’un tarihi siluetinin güvence altına alınması açısından kritik öneme sahip olduğu ifade ediliyor.
İstanbul Boğazı’ndaki 346 yıllık Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı, 2018’deki gemi kazasının ardından 7 yılda yalnızca zemini onarılabilmiş durumda. Tarihi yapı, Boğaz’daki diğer yalılar gibi ciddi risk altında bulunuyor. Arkeologlar ve yetkililer, Boğaz trafiğinin güvenli hale getirilmesi ve restorasyon çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini belirtiyor.