İngiltere’nin Eylül 2025’te Filistin’i devlet olarak tanımasının ardından, ülkenin 2025 yılının ilk dokuz ayında İsrail’e yönelik silah satışlarında rekor artış yaşandığı bildirildi. Analizlere göre, Haziran ayında gerçekleşen satışlar aylık bazda en yüksek seviyeye ulaşırken, Eylül ayı ikinci sırada yer aldı.
İngiltere’den İsrail’e 2025’in ilk dokuz ayında ulaşan askeri ve askeri nitelikli sevkiyatların toplam değeri yaklaşık 1 milyon sterlin (yaklaşık 56 milyon TL) civarında oldu. Haziran ayında tek başına yaklaşık 400 bin sterlinlik işlem kaydedildi; Eylül ayı ise yaklaşık 310 bin sterlinlik tutarla ikinci sırada yer aldı.
Temmuz 2025 itibarıyla İsrail’e ilişkin yaklaşık 347 etkin ihracat lisansı bulunuyordu; bunların bir kısmı askeri nitelikli ürünleri kapsıyor, bir kısmı ise sivil kullanım amacıyla sınıflandırılmış ürünlere ilişkinti. Lisansların bazıları askıya alınmıştı.
Satılan ürünlerin detayları net şekilde açıklanmasa da bomba, mühimmat, torpido, füze parçaları gibi kategoriler altında yer aldığı bildirildi. Örneğin Ağustos ayında bildirilen 150 bin sterlinlik sevkiyatın 20 bin sterlinlik kısmı “mermi” kategorisindeydi. Alıcı ve üçüncü ülkelere satış bilgileri ise şeffaf şekilde paylaşılmadı.
İngiltere Hükûmeti, Gazze ve Batı Şeria’daki operasyonlarda kullanılmak üzere doğrudan bomba ve mühimmat satışına izin vermediklerini, ilgili ürünlerin sivil kullanım amaçlı olabileceğini veya yeniden ihraç edilmediğini açıkladı. Ayrıca, ihraç lisanslarının çevresel ve operasyonel riskler gözetilerek değerlendirildiği vurgulandı.
Analistler ve insan hakları grupları ise Filistin’in tanınması ile silah satışlarındaki artışın çelişkili olduğunu belirterek, ihracat lisanslarının şeffaflığı ve denetim mekanizmalarının daha sıkı sorgulanması gerektiğini söylüyor.
İsrail hükümeti, vergi ve gizlilik gerekçesiyle alıcı verilerini paylaşamayacağını belirtirken, bazı ürünlerin mühimmat veya saldırı amaçlı olmayabileceğini açıkladı. İngiltere, F‑35 tedarik zincirine dahil bazı parçaların doğrudan İsrail’e satılmadığını ifade etti.
Bu gelişmeler, İngiltere’nin dış politika tercihleri ve ihracat denetim uygulamalarının uluslararası gözlemciler tarafından yakından izlenmesine yol açtı. Filistin’in tanınması diplomatik bir adım olarak yorumlanırken, aynı dönemde yaşanan ihracat artışı hem parlamentoda hem de sivil toplumda tartışma başlattı.
İngiltere’nin Filistin’i tanıma kararı ve İsrail’e silah satışlarındaki artış, politika ve ihracat kontrolü bağlamında yeni tartışmaların gündeme gelmesine neden oldu. Gelecekte lisansların kullanımına dair daha ayrıntılı açıklamalar ve bağımsız denetimler bekleniyor.