SGK’dan Kayıt Dışı İstihdama Karşı Uyarı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), sigortasız işçi çalıştırmanın hem çalışanlar hem de işverenler açısından ciddi sonuçlar doğurduğunu açıkladı. Kurum, sigortasız çalışmanın emeklilik ve sosyal güvence haklarını tamamen ortadan kaldırdığına dikkat çekerek, kayıt dışı istihdamla mücadelede denetimlerin sürdüğünü duyurdu.
Sigortasız Çalıştırmanın Yasal Sonuçları
SGK’nın bilgilendirmesine göre, sigortalı çalışmak anayasal bir hak. İşverenlerin sigortasız işçi çalıştırma yetkisi bulunmadığı gibi, çalışanların da bunu kabul etme hakkı yok.
Bir işçinin bir yıl boyunca sigortasız çalıştırıldığının tespit edilmesi durumunda, işverene 14 asgari ücrete kadar idari para cezası uygulanıyor. Ayrıca bu süreye ait primler, gecikme zammı ve cezasıyla birlikte tahsil ediliyor.
İşverenin yararlandığı teşvik, hibe ve destekler de iptal edilerek kamu zararının tazmini sağlanıyor.
Teşvik ve Destek Kaybı
Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenler, devletin sunduğu teşvik, kredi ve destek programlarından da yararlanamıyor. SGK, bu durumun yalnızca işvereni değil, genel ekonomik dengeleri de olumsuz etkilediğini belirtti.
Bu tür uygulamalar, haksız rekabeti artırarak kayıtlı işletmelerin zarar görmesine ve piyasa dengesizliğine yol açıyor.
Sigortasız Çalışanların Hak Kayıpları
Sigortasız çalışılan süreler emeklilikte hizmet süresine dahil edilmiyor. Bu durum, çalışanların geleceğini doğrudan etkiliyor. Sigortasız çalışan bir kişi;
-
Emeklilik, malullük ve ölüm aylığından yararlanamıyor,
-
İşsizlik sigortasından faydalanamıyor,
-
Sağlık sigortası primini kendi ödemek zorunda kalıyor,
-
İş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlarda yasal korumalardan mahrum kalıyor,
-
Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ve doğum izni gibi haklardan yararlanamıyor.
Sigorta Durumu Nasıl Kontrol Edilir?
Çalışanlar, sigorta durumlarını e-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümü sorgulaması yaparak öğrenebiliyor.
Ayrıca ALO 170, SGK İl Müdürlükleri veya Sosyal Güvenlik Merkezleri aracılığıyla da bildirim kontrolü sağlanabiliyor.
Sigortasız çalıştırıldığını düşünen kişiler, ALO 170 hattı, CİMER veya SGK resmi kanalları üzerinden ihbarda bulunabiliyor.
Yabancı İşçi Çalıştıranlara da Uyarı
SGK, yabancı işçi çalıştıran işverenlere de önemli uyarılarda bulundu.
Bilanço esasına tabi işyerlerinde, her bir yabancı çalışan için en az beş Türk vatandaşının istihdam edilmesi gerekiyor.
Yabancı işçiye ödenecek maaş asgari ücretin altında olamazken, çalışma izni olmadan yabancı işçi çalıştıran işverenlere 2025 yılı itibarıyla kişi başı 81 bin 683 TL ceza uygulanacak.
Ayrıca, yabancı işçinin ve ailesinin konaklama, sağlık ve dönüş masrafları da işverenin sorumluluğunda olacak.
“Sosyal Güvenlik Ortak Sorumluluktur”
SGK, kayıt dışı istihdamla mücadelenin yalnızca kamu kurumlarının değil, tüm toplumun ortak sorumluluğu olduğunu vurguladı.
Kurum açıklamasında, “Her çalışanın sigortalı olması hem bireysel hakların hem de ülke ekonomisinin teminatıdır.” ifadesi kullanıldı.