2025 yılı başında Türkiye genelinde etkili olan zirai don afetinden zarar gören çiftçilere destek sağlanacak. 1 Şubat - 13 Nisan 2025 tarihleri arasında meydana gelen don olaylarından etkilenen üreticiler için yapılan bu destek, Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile yürürlüğe girdi. Ödemeler, üreticilerin bu dönemde uğradığı zarar ve girdi maliyetleri dikkate alınarak hesaplanacak.
Zirai don desteği, özellikle Antep fıstığı, armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, portakal, şeftali/nektarin, üzüm ve vişne üreticilerini kapsıyor. Destekleme ödemeleri, Cumhurbaşkanlığı tarafından sağlanacak ek ödenek ile gerçekleştirilecek.
NE ZAMAN YATACAK?
Destek ödemeleri için sistemde 30 Nisan - 24 Temmuz 2025 tarihleri arasında kayıt girilmiş veriler esas alınacak. Bu veriler üzerinden, hasar tespitleri ve girdi maliyetleri baz alınarak ödemeler belirlenecek. Ödemeler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından elektronik ortamda T.C. Ziraat Bankası’na iletilecek ve banka aracılığıyla çiftçilere aktarılacak. Banka, ödenen tutarın yüzde 0,5’i oranında komisyon alacak.
Bu süreçte destek ödemeleri, hasar oranı yüzde 20 ve üzeri olan üreticilere yapılacak. Hasar tespitleri, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve Doğal Afet Tespit Girişi Modülü üzerinden gerçekleştirilecek.
HANGİ ÇİFTÇİLER YARARLANACAK?
Zirai don desteği, tarım sigortası bulunmayan veya sigortasında don teminatı olmayan çiftçilere öncelikli olarak sağlanacak. Sigortasında don teminatı olan ancak tazminat alamayan üreticiler de destekten faydalanabilecek. Kamu kurum ve kuruluşları ise destek kapsamında yer almayacak.
Ayrıca, kararın yayımlanmasının ardından tarım sigortası üzerinden tazminat alan üreticiler destekten yararlanamayacak. Bu sayede ödemelerin adil ve hedef odaklı olması sağlanacak.
DENETİM NASIL OLACAK?
Tarım ve Orman Bakanlığı, ödemelerin doğru şekilde yapılmasını denetleyecek. Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen üreticiler hakkında hukuki işlem başlatılacak. Haksız şekilde alınan ödemeler ise faiziyle birlikte geri tahsil edilecek. Bu önlem, sistemin güvenilirliğini ve adil dağılımını garanti altına alıyor.
Zirai don desteği ödemeleri, çiftçilerin üretim maliyetlerini telafi etmek ve tarımsal üretimde yaşanan kayıpları minimize etmek amacıyla hayata geçirilmiş önemli bir destek programıdır. Bu kapsamda, desteklemelerin zamanında ve doğru şekilde yapılması üreticilerin ekonomik güvenliğini güçlendirecek.