Restoranları Yoran Yüksek Komisyonlar
Türkiye’de milyonlarca kişinin kullandığı yemek sipariş uygulamaları, son dönemde restoran sahiplerinden aldığı yüksek komisyon oranlarıyla tartışma konusu oldu. Sektör temsilcileri, bazı platformlarda komisyonların %50’ye kadar çıktığını belirterek, acil düzenleme çağrısında bulundu. Hem kullanıcılar hem de restoran sahipleri, fiyatların yükselmesinden ve suni gıda enflasyonunun oluşmasından şikâyetçi.
TÜRES: Komisyonlar Küçük İşletmeleri Zorluyor
Türkiye Restoran ve Turizm Derneği (TÜRES), komisyon oranlarının kontrolsüz artışının küçük işletmeleri batma noktasına getirdiğini vurguluyor. TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl, “Bazı platformlar siparişin yarısına ortak oluyor. 1.000 TL’lik siparişte platformlar 500 TL’ye ortak oluyor. Bu kaybı restoran fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyor, sonuçta tüketici daha pahalı yemekle karşılaşıyor” ifadelerini kullandı.
Derneğe göre, komisyon oranları düşerse menü fiyatlarında en az %10 indirim bekleniyor. Daha yüksek düşüş ihtimali de mevcut. Şu anki oranlar, özellikle küçük işletmeler için sürdürülebilir değil.
Görünürlük Baskısı Restoranları Etkiliyor
TÜRES, yemek sipariş platformlarının restoranlara görünürlük sağlamak için zorunlu indirim uygulattığını da açıkladı. İndirim yapmayan işletmeler, uygulamalarda arka sıralara düşüyor ve sipariş alamıyor. Bu durum, küçük restoranlar üzerinde ek baskı yaratıyor.
Ayrıca zincir restoranlar platformlarla daha avantajlı anlaşmalar yaparken, en yüksek komisyon yükü küçük işletmelere düşüyor. Düzenli muhasebe tutulmadığında, birçok küçük işletme doğrudan batma riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Komisyonlara Üst Sınır Talebi
TÜRES, yemek kartlarında olduğu gibi, yemek sipariş platformlarında da Bakanlık tarafından komisyon üst sınırı belirlenmesini talep ediyor. Geçmişte yemek kartlarının %12–14 seviyesindeki komisyonlarının %6’ya düşürülmesinin örnek gösterilmesiyle, benzer bir düzenlemenin acilen gerekli olduğu savunuluyor.
Yeni Ulusal Yemek Platformu Hazırlığı
TÜRES, kar amacı gütmeyen bir ulusal online yemek sipariş sistemi üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Kurulması planlanan platformun bazı özellikleri şöyle:
-
Komisyonlar minimum seviyede olacak
-
İşletme maliyetini karşılayacak kadar kesinti yapılacak
-
Zorunlu kurye sistemi olmayacak
-
Restoranlar ister kendi kuryesini kullanabilecek, ister platform kuryesini
Dernek yetkilileri, yeni platformun amacının sektör üzerindeki mali baskıyı azaltmak ve küçük işletmelere nefes aldırmak olduğunu belirtti.
Sektör Temsilcileri Uyarıyor
TÜRES, yüksek komisyonların sadece küçük işletmeleri değil, genel olarak gıda fiyatlarını da olumsuz etkilediğini belirtiyor. Dernek, tüketici fiyatlarının yüksek olmasının doğrudan platformların komisyon politikalarından kaynaklandığını ifade ediyor.
Derneğe göre, platformların aşırı yüksek komisyon uygulamaları, restoranların maliyetlerini doğrudan artırıyor. Bu maliyet artışı, menü fiyatlarına yansıyor ve tüketiciye daha pahalı yemek sunulmasına neden oluyor.
Restoran Sahiplerinin Görüşleri
Restoran sahipleri, platformların yüksek komisyon oranları ve görünürlük baskısı nedeniyle mali açıdan zor durumda olduklarını aktarıyor. Küçük işletmeler, platformlarda “çok sipariş alıyorum” görünümüne rağmen, muhasebe yaptıklarında büyük zarar yaşadıklarını fark ediyor.
Çözüm Arayışları
TÜRES’in talebi doğrultusunda, hem komisyonların düşürülmesi hem de ulusal bir platformun kurulması sektörde çözüm önerisi olarak değerlendiriliyor. Yeni platform sayesinde restoranlar, yüksek komisyon baskısı olmadan hizmet sunabilecek ve tüketiciler fiyat avantajı elde edecek.
Yemek sipariş uygulamalarındaki yüksek komisyon oranları, küçük işletmeler üzerinde ciddi bir mali baskı yaratıyor. TÜRES, hem üst sınır talebi hem de yeni ulusal platform çalışmasıyla sektörün üzerindeki yükü hafifletmeyi hedefliyor.
Aboneler, restoran sahipleri ve sektör temsilcileri, bu düzenlemelerin hem fiyatlar hem de işletmelerin sürdürülebilirliği açısından kritik önemde olduğunu belirtiyor.
