Kuduzda İlk 15 Dakika Hayat Kurtarıyor, Uyarılar Yapıldı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hacer Ceylan Çimendağ, kuduz hastalığına karşı toplumun bilinçlenmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı. Kuduzun merkezi sinir sistemini hedef alan, tedavi edilmediğinde ölümcül seyreden viral bir hastalık olduğunu belirten Dr. Çimendağ, doğru ve zamanında alınan önlemlerle hastalığın tamamen önlenebileceğini söyledi.
Kuduzun Bulaşma Yolları
Dr. Çimendağ, kuduz virüsünün en yaygın olarak enfekte hayvanların tükürüğü ile bulaştığını açıkladı. En sık görülen bulaşma yolunun ısırılma olduğunu belirten uzman, ayrıca tırmalama veya açık yara, çizik ve mukozalara (göz, ağız, burun) tükürük temasının da risk oluşturduğunu aktardı.
Belirtiler ve Sinsi Seyir
Kuduzun belirtilerinin genellikle virüs vücuda girdikten 1–3 ay sonra ortaya çıktığını söyleyen Dr. Çimendağ, sürenin birkaç gün ile birkaç yıl arasında değişebileceğini ifade etti. Hastalığın erken dönemde grip benzeri halsizlik, ateş, baş ağrısı ve iştahsızlık gibi belirsiz belirtilerle kendini gösterebileceğini belirtti. En dikkat çekici erken uyarıcı belirti ise ısırılan bölgede ağrı, kaşıntı, karıncalanma veya uyuşmadır.
Hastalığın ilerleyen evresinde sinir sistemi etkilenir; anksiyete, halüsinasyon, ani öfke ve saldırganlık gibi nörolojik belirtiler ortaya çıkar. Ayrıca yutma güçlüğü, su korkusu (hidrofobi), ışık hassasiyeti (fotofobi) ve kas spazmları görülebilir. Belirtiler başladıktan sonra tedavi mümkün değildir ve hastalık hızla koma ve ölümle sonuçlanır.
İlk 15 Dakikanın Önemi
Kuduz şüphesi bulunan hayvanla temas halinde atılması gereken adımları açıklayan Dr. Çimendağ, “Yarayı en az 15 dakika boyunca bol su ve sabunla yıkayın. Mümkünse alkol veya povidon-iyot gibi antiseptik kullanın. Yaranın hava ile temasını sağlayın ve vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurun. Bu basit adımlar virüsün yayılmasını önlemek veya geciktirmek açısından kritik öneme sahiptir” dedi.
Aşı ve İmmünglobulin
Uzman, belirtiler başlamadan aşı ve immünglobulin uygulamasının yapılmasının hayati önem taşıdığını vurguladı: “Doğru zamanda uygulandığında yüzde 100 koruyucudur ve kuduzdan korunmanın tek etkili yöntemidir.”
Türkiye’de Kuduz Durumu
Türkiye’de kuduz vakalarının en çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde görüldüğünü belirten Dr. Çimendağ, evcil hayvanların yüzde 97,87 oranında vakalara kaynaklık ettiğini ifade etti. Köpekler yüzde 35,3, sığırlar yüzde 52,6, kediler ise yüzde 5,03 oranında vakalarda rol oynuyor. Yabani hayvanlar sadece yüzde 2,13’lük bir paya sahip. Evcil hayvanların düzenli aşılanmasının insanlara bulaşmayı önlemede en kritik adım olduğu belirtildi.
Halka Çağrı
Dr. Çimendağ, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu: “Evcil hayvanlarınızı düzenli aşılatın, yabani hayvanlarla temastan kaçının ve kuduz şüphesi olan hayvanları yetkililere bildirin. Kuduz hakkında bilgi sahibi olun ve çevrenizi bilinçlendirin. Hayvan teması sonrası hızlı ve doğru tıbbi müdahale hayati önem taşır. Kuduzdan korunmak, tedaviden çok daha önemlidir.”
Kuduzun erken müdahale ile önlenebileceğini vurgulayan uzman, toplumda farkındalık oluşturmanın ve basit hijyen önlemlerinin hayat kurtardığını sözlerine ekledi.
