2025 yılında sonbahar ekinoksu, 22 Eylül Pazartesi günü saat 21.19’da gerçekleşecek. Bu an, Kuzey Yarım Küre’de gündüz ve gece sürelerinin eşitlenmesiyle astronomik olarak yaz mevsiminin sona erdiğini ve sonbaharın başladığını gösteriyor. Ekinoks sonrası geceler uzamaya başlıyor ve doğa kışa hazırlık sürecine giriyor.
Astronomlar için ekinoks, yılda iki kez gözlemlenen özel bir olaydır. Güneş’in ekvatorun tam üzerinde yer almasıyla, Dünya üzerindeki tüm bölgelerde gece ve gündüz süreleri neredeyse eşit olur. Bu denge, hem doğa hem de insan yaşamında değişimin başladığını simgeler.
DOĞA KIŞA HAZIRLANIYOR
2025 yılı ilkbahar ekinoksu 20 Mart’ta gerçekleşmişti ve doğanın yeniden canlanışını işaret etmişti. Sonbahar ekinoksu ise tam tersine doğanın yavaş yavaş dinlenmeye geçtiği bir dönemin başlangıcını temsil ediyor.
Bu dönemde yaprakların sararması, günlerin kısalması ve sıcaklıkların düşmesi doğal göstergeler olarak öne çıkıyor. Hayvanlar kış hazırlıklarına başlarken, insanlar da günlük rutinlerinde değişiklikler yapıyor; ısınma ve enerji tüketimi gibi konular ön plana çıkıyor. Sonbahar ekinoksu, aynı zamanda tarım ve doğa gözlemleri için önemli bir referans noktası olarak kabul ediliyor.
EKİNOKS NEDİR? NASIL OLUŞUR?
Ekinoks, astronomide gece ve gündüzün yaklaşık olarak eşit süreye sahip olduğu özel gün olarak tanımlanır. Dünya’nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki hareketi nedeniyle ortaya çıkar.
Astronomik Detaylar:
- Dünya, Güneş etrafında dönerken ekseni yaklaşık 23,5° eğiktir.
- Bu eğiklik, mevsimlerin oluşmasını sağlar.
- Ekinoks sırasında, Güneş ekvatorun tam üzerinde yer alır ve tüm bölgelerde gündüz ve gece süreleri birbirine çok yakın olur.
Ekinoks Türleri:
- İlkbahar Ekinoksu: Genellikle 20–21 Mart’ta gerçekleşir; Kuzey Yarım Küre’de ilkbaharın, Güney Yarım Küre’de sonbaharın başlangıcını işaret eder.
- Sonbahar Ekinoksu: Genellikle 22–23 Eylül’de olur; Kuzey Yarım Küre’de sonbaharın, Güney Yarım Küre’de ilkbaharın başlangıcını gösterir.
EKİNOKSUN KÜLTÜREL VE TARİHSEL ÖNEMİ
Ekinokslar, sadece astronomik olaylar değil, aynı zamanda kültürel ritüellerin ve tarım takvimlerinin de temelini oluşturur. Antik uygarlıklarda, ekinokslar doğa ile uyum sağlamak ve mevsimsel faaliyetleri planlamak için kullanılmıştır. Örneğin, Mısır’da tarım takvimi, günlerin uzunluğuna göre belirlenirken, çeşitli dini törenler de ekinoks günlerine göre ayarlanırdı.
Günümüzde de ekinokslar, astronomi meraklıları ve kültürel etkinliklere önem veren topluluklar için özel bir gün olarak kabul ediliyor. İnsanlar bu günlerde doğayı gözlemleyerek mevsim değişimini takip ediyor ve ritüellerle mevsimsel döngüyü kutluyor.
Sonuç olarak, 22 Eylül 2025 sonbahar ekinoksu, hem astronomik hem de kültürel açıdan yılın en önemli günlerinden biri olarak kayda geçiyo
