Uzman Uyardı: Stres Doğru Yönetilirse Güce Dönüşebilir
Stres, hayatın doğal bir parçası
Stres, insanın fiziksel, duygusal ve zihinsel sınırlarının zorlandığı durumlarda ortaya çıkan doğal bir tepki olarak tanımlanıyor. Hayatı olumsuz etkileyebilen bu durum, doğru şekilde yönetildiğinde bireyin performansını ve motivasyonunu artırabiliyor.
Medicana Sağlık Grubu Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresin yaşamın olağan akışında kaçınılmaz olduğunu belirterek, “Stresi düşman olarak görmeyebilirsiniz. Çünkü doğru dozda ve yönetilebilir olduğunda motivasyonu güçlendiren bir yakıta dönüşebilir” ifadelerini kullandı.
Stres üç aşamada gelişiyor
Klinik Psikolog Deniz, stresin genellikle üç aşamada kendini gösterdiğini belirtti:
“Alarm aşamasında beden tehlikeye karşı uyarılır; örneğin sunum öncesi kalp atışının hızlanması veya ellerin terlemesi. Direnme aşamasında beden ve zihin strese uyum sağlar ve çözüm arar. Ancak stres uzun süre devam ederse tükenme aşaması başlar; bu noktada yorgunluk, kaygı veya fiziksel rahatsızlıklar görülebilir.”
Deniz, stresin fiziksel, duygusal ve sosyal etkilerine de dikkat çekti:
“Stres; baş ağrısı, kas gerginliği, dikkat dağınıklığı, sinirlilik ve üzüntü gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ayrıca sosyal ilişkilerde azalma veya ani tartışmalar da stresin bir yansımasıdır.”
Stresle başa çıkmanın iki yolu
Klinik Psikolog Burçin Deniz, stresle başa çıkma yöntemlerini problem odaklı ve duygu odaklı olmak üzere iki ana gruba ayırdı.
-
Problem Odaklı Başa Çıkma: Stresin kaynağını çözmeye odaklanır. Kişi, durumu analiz eder, çözüm üretir ve somut adımlar atar. Örneğin sınav kaygısı yaşayan bir öğrencinin plan yapması, eksik konularını tamamlaması bu yaklaşıma örnektir.
-
Duygu Odaklı Başa Çıkma: Bu yöntem stresin nedenini değil, bireyde yarattığı duygusal etkileri düzenlemeyi hedefler. “Kontrol edebildiklerim ve edemediklerim” ayrımını yaparak enerjiyi doğru yöne yönlendirmek stresin etkisini azaltır.
Hayır demeyi öğrenmek stres yönetiminde önemli
Stresten korunmak için yapılması gerekenleri sıralayan Deniz, “Hayır demeyi öğrenmek, öncelikleri belirlemek ve kısa molalar vermek stresle başa çıkmada önemlidir” dedi.
Ayrıca düzenli uyku, sağlıklı beslenme, egzersiz, zaman planlaması ve duygusal paylaşım gibi alışkanlıkların stres düzeyini düşürdüğünü vurguladı.
Klinik Psikolog Deniz son olarak, “İş ve özel hayat arasında sınırlar koymak, mükemmeliyetçi olmamak, değişen koşullara uyum sağlamak stres yönetiminde büyük fark yaratır” ifadelerini kullandı.
